Frits van Oostrom

Wereld in Woorden

Geschiedenis van de Nederlandse
literatuur 1300 – 1400

Wereld in woorden gaat over de Nederlandse literatuur in de veertiende eeuw. Het vormt een tweeluik met Stemmen op schrift – dat de periode tot 1300 bestreek – en zal verschijnen als deel 2 in de reeks Nederlandse literatuurgeschiedenis onder auspiciën van de Nederlandse Taalunie. Maar ook als zelfstandig boek, en daar is inhoudelijk ook alle reden toe.

De veertiende eeuw was het tijdperk van een gigantische crisis in Europa: de pest, natuurrampen, misoogsten, het schisma in de kerk en allerhande hoog oplopende strijd tussen staten en standen. En tegelijk vertoont de literatuur in deze periode ongekende innovaties: denk alleen al aan de vloed aan teksten over kennis en kunde, het gedurfde werk van Ruusbroec, de abele spelen en de poëzie van Gruuthuse. Zou het kunnen zijn dat te midden van alle woelingen juist extra energie vrijkwam om nieuwe wegen te beproeven? Is het een tijd van “creatieve crisis”?

Wereld in woorden opent een nieuw venster op de roemruchte veertiende eeuw: de eeuw van de pest – waaraan Europa bijna de helft van zijn inwoners verloor – en nog veel meer van binnen en van buiten komend onheil. Maar ook een eeuw van grote creativiteit – zoals blijkt uit de Nederlandse literatuur in deze periode.

Een bonte stoet van teksten en schrijvers trekt voorbij. De alom vereerde mysticus Jan van Ruusbroec, maar ook rebelse geesten zoals de anonieme schrijver van een quasi-dialoog tussen meister Eckhart en een leek (“de liefhebbende ziel is gelukzaliger op bed dan in de kerk”). Bloedstollende chirurgische geschriften naast ethische tegeltjeswijsheden. De vier zwarte zwanen van de abele spelen, de schuine humor van de boerden, en het altijd weer ontroerende Egidiuslied. Zowel grote klassiekers als obscure teksten komen aan de orde, verrijkt met tal van nieuwe vondsten uit recent onderzoek.

Wereld in woorden is verschenen bij uitgeverij Bert Bakker in februari 2013. Net als Stemmen op schrift, dat in 2006 verscheen en dat de Nederlandse literatuur vanaf het begin tot 1300 behandelt, wordt het boek zowel uitgebracht als paperback als in gebonden vorm. De gebonden boeken vormen de eerste twee delen van de nieuwe geschiedenis van de Nederlandse literatuur, die in totaal negen delen zal omvatten.

Het eerste hoofdstuk

Profiel van een eeuw, het eerste hoofdstuk van Wereld in woorden, is hier in zijn geheel te lezen.

Lees het eerste hoofdstuk

Wereld in Woorden

Bekijk inhoudsopgave

Extra’s

Jaartallen

Wereld in Woorden in jaartallen

Bloemlezing

Veertiende-eeuwse Middelnederlandse teksten, berijmd en in proza.

Links

Landkaart